Om de 3 of 4 jaar houden ondernemingsraden verkiezingen. Dat gaat niet altijd vanzelf goed. Soms melden zich te weinig of zelfs helemaal geen kandidaten, of niet van het kaliber dat je zou wensen. Als je als OR passief afwacht wat er zal gebeuren, is het risico groot dat het niet loopt zoals je zou wensen. In de praktijk blijkt dat enige regie onontbeerlijk is. Dan gaat het niet zozeer om de formeel noodzakelijke stappen, het gaat er om de eigen ondernemingsraad te vullen met geschikte kandidaten met complementaire eigenschappen. Dat gaat niet zonder regie.
De Wet op de ondernemingsraden schrijft vrije verkiezingen voor als het gaat om de ondernemingsraad. Het is een zelfstandig gekozen orgaan bestaande uit medewerkers. De ondernemingsraad zorgt voor het uitschrijven van de verkiezingen, het aanmelden bij vakbonden, het bekend maken van kandidaten, de verkiezingsdatum enz. Maar daarmee ben je er niet. Je moet proberen door deze verkiezingen meer kennis in de ondernemingsraad te krijgen, en ontbrekende talenten te interesseren. Daar is niets mis mee; je tast er het zelfstandige karakter van de OR niet mee aan. Zorg dat je invloed hebt op het proces: neem de regie in handen.
Kijk vooraf eens naar de huidige ondernemingsraad en de mensen die zich herkiesbaar stellen. Hoe zit het met de verhouding man/vrouw (in vergelijking met de organisatie), hoe zit het met de functies in de ondernemingsraad en hoe zit het met talenten en voorkeuren. Als je daar naar kijkt, zie je ook welke aanvullingen het beste zouden kunnen zijn voor de ondernemingsraad. Hoe meer verschillen hoe sterker de ondernemingsraad kan functioneren.
Bedenk wat je als huidige ondernemingsraad eigenlijk de komende 3 à 4 jaar zou willen bereiken. Wat zou de visie moeten zijn, wat de speerpunten en de werkwijze. Maak deze elementen tot de uitgangspunten van de verkiezing. Het einddoel is meer invloed uitoefenen op het beleid in het belang van de organisatie.
Aan de hand van deze uitgangspunten kun je starten met het werven van kandidaten. In mijn optiek gebruik je daarvoor twee trajecten.
Het eerste traject is de persoonlijke benadering van mensen in de organisatie, die je graag in de OR zou zien. Kijk naar evenwichtige opbouw van de OR, naar specifieke talenten en functies. Maak niet alleen gebruik van je eigen kennis maar schakel ook de Bestuurder eens in. Misschien heeft die zicht op mensen die in je plaatje passen. Wees niet te bang voor de invloed van de Bestuurder. Uiteindelijk bepaal je zelf als ondernemingsraad wie je benadert. En het is uiteindelijk de achterban die zijn stem uitbrengt.
Het tweede traject is het promotie traject. Maak helder in de organisatie wat voor ondernemingsraad je wilt zijn, wat je wilt bereiken en welke kandidaten je hiervoor zoekt. Maak eens een presentatie waarin dit staat en zorg dat deze verspreid wordt binnen de organisatie. Er zijn diverse software programma’s die je hiervoor eenvoudig kunt inzetten. Nogmaals uiteindelijk stemt de achterban zelfstandig of die het hier mee eens is. Je krijgt in ieder geval aandacht en misschien een mooi debat over het doel van de ondernemingsraad.
Als de kandidaten bekend zijn, stopt het regisseren niet. Ten eerste kun je als ondernemingsraad bepalen of en hoe mensen zich promoten als kandidaten. Ten tweede mag je als ondernemingsraad je mening geven. Het gaat weer een stap verder maar niets zegt dat dit niet mag. Belangrijk hierbij is wel dat je niet negatief gaat manipuleren door sommige kandidaten extra ondersteuning te geven met tijd, training e.d. Het blijft gelijke kansen voor iedereen.
De voordelen van meer regie zijn onmiskenbaar: Er komen meer kandidaten, zodat er ook echt verkiezingen nodig zijn. Er ontstaat levendigheid en bekendheid van de ondernemingsraad in de organisatie. En, de nieuwe kandidaten zullen makkelijker in de wereld van de ondernemingsraad stappen en zich daar thuis voelen.
Meer weten kom naar de Merlijn OR VERKIEZINGSDAG op 9 januari 2014 http://www.merlijngroep.nl/index.php?page=training/mmz50.php
Stef Soons